Modder - นักม็อดเป็นใคร ทำไมถึงแปลเกม
นักม็อด (Modder) คืออะไร แปลเกมทำไม แปลฟรีแล้วได้อะไร
ช่วงปีที่ผ่านมาหลายคนอาจจะเห็นว่ามีเพจนักม็อดเปิดใหม่หลายเพจ วันนี้จะมาเล่าให้ฟังค่ะว่านักม็อดคือใคร และทำอะไรกันนะ
นักม็อด หรือม็อดเดอร์ (Modder) ก็คือคนทั่ว ๆ ไปที่มีความสนใจในการปรับแต่งตัวเกม ในที่นี้จะเป็นการปรับแต่งตัวเกมในเรื่องของภาษาที่ปรากฏภายในเกม การม็อด (Modding) ต้องการความรู้/ทักษะ 2 ด้าน คือ ด้านเทคนิคการม็อด และด้านภาษา การม็อดมีหลายลักษณะ ตั้งแต่การปรับแต่งตัวเกมเล็กน้อยให้มีความสวยงามหรือแตกต่างจากตัวเกมดั้งเดิม ไปถึงการปรับเปลี่ยนวิธีการเล่น และการดำเนินเนื้อเรื่องของเกม และในที่นี้ แน่นอนว่ารวมถึงการปรับเปลี่ยนภาษาที่ปรากฏภายในเกมด้วย นอกจากคำว่าการม็อด ในวงการการแปลศึกษายังมีคำว่าร็อมแฮคกิ้ง (Romhacking) คือการถอดรหัสข้อมูลของเกมที่เกี่ยวข้องกับการแสดงผลด้านภาษา ผ่านหน่วยความจำของแผ่นเกม หรือ ROM แปลเป็นภาษาปลายทาง และนำข้อมูลนั้นใส่กลับเข้าไปในแผ่นเกม หรือหน่วยความจำลักษณะอื่น
นักม็อด แปลเกมทำไม: จากการสัมภาษณ์แอดมินเพจแปลเกม เหตุผลข้อแรกที่แอดมินแต่ละเพจให้คำตอบ คือ ความชื่นชอบในตัวเกมที่ทำ และอยากให้ผู้เล่นเกมคนอื่นได้รับอรรถรสของการเล่นเกมในภาษาไทยด้วย เช่น เพจ Noob-Translator ที่แปลเกมและพากย์เสียงไทยให้กับ เกม series Resident Evil / เพจ อาสาแปล ที่เริ่มต้นการแปลด้วยเกม Octopath Traveler / และเพจ BlackChick Community ที่แปลเกม Stardew Valley เป็นหลัก (และอีกหลายเพจที่ยังไม่ได้พูดถึงในโพสต์นี้) และมีอีกเหตุผลที่น่าสนใจจากแอดมินเพจ ทานสเลด ที่บอกว่า นอกจากความชื่นชอบแล้ว ยังได้ฝึกฝนทักษะการแปลไปในตัวอีกด้วย
ความชื่นชอบเกมที่ทำให้นักม็อดสร้างสรรค์ผลงานแปล ในศาสตร์การแปลศึกษา จะเรียกการแปลประเภทนี้ว่าการแปลโดยแฟน (Fan translation) ในวงการอื่น ๆ แฟน จะมีการสร้างสรรค์ผลงานเพื่อเป็นการแสดงออกถึงความชื่นชอบในสิ่งนั้น ๆ เช่น วาดแฟนอาร์ต (Fan art) การแต่งคอสเพลย์ (Cosplay) หรือผลิตชิ้นงานในลักษณะอื่น ๆ ที่มีความเกี่ยวข้องกับสิ่งตนเองชื่นชอบ ในวงการเกม แฟนเกมส่วนหนึ่งแสดงออกความชื่นชอบหรือความรักในเกมผ่านการแปลเกมนั้น ๆ เป็นภาษาของตนเองให้มีกลุ่มผู้เล่นที่กว้างขวางยิ่งขึ้น
แปลฟรีแล้วได้อะไร: พลังแห่งความรักในตัวเกมที่ทำให้นักม็อดสร้างสรรค์ผลงานแปล ถือได้ว่าเป็นแรงงานแห่งความรัก (Labour of love) นั่นหมายความว่า นักม็อดที่เราเห็น ๆ กันส่วนใหญ่ มักจะทำงานแปล และทำงานเชิงเทคนิค โดยไม่ได้รับค่าตอบแทนอย่างเป็นทางการ โดยอาจมีการเปิดรับการบริจาค (Donation) บ้างแต่ไม่มากนัก เนื่องจากหลายเพจให้ข้อมูลว่าไม่อยากรู้สึกกดดันตัวเองมากเกินไป เพราะแอดมินเพจแต่ละเพจจะมีงานประจำอยู่แล้ว การแปลเกมจึงเป็นงานอดิเรก การแปลโดยไม่ได้รับค่าตอบแทนอย่างเป็นทางการ ในวงการการแปลศึกษา คือ การแปลแบบอาสา (Volunteer translation)
สิ่งที่นักม็อดแปลเกมจะได้ คงจะไม่ได้หวังเรื่องผลกำไรจากค่าตอบแทนในลักษณะตัวเงิน แต่เป็นการแสดงออกถึงความรักในตัวเกมอย่างเต็มที่และอยากให้ผู้เล่นอื่น ๆ ได้รับอรรถรสของการเล่นมากที่สุดเท่าที่จะทำได้
แหล่งอ้างอิง Evans, J. (2019). Fan Translation. In M. Baker & G. Saldanha (Eds.), Routledge Encyclopedia of Translation Studies (3rd ed.) (pp. 177-181). Routledge. Jenkins, H. (1992). Textual Poachers: Television fans and participatory culture. Routledge. Muñoz Sánchez, P. (2009). Video Game Localisation for Fans by Fans: The case of romhacking. Journal of Internationalisation and Localisation, 1(1), 168–185. O’Hagan, M. (2009). Evolution of User-generated Translation: Fansubs, Translation Hacking and Crowdsourcing. The Journal of Internationalization and Localization, 1(1), 94–121.
